ایمنی عمومی

ایمنی عمومی چیست؟

ایمنی (safety) به معنای رهایی و درامان بودن از خطر، ایجاد شرایط امن با رعایت اصول و مقررات در جهت رهایی از ایجاد شرایط مخاطره آمیز و برای حفاظت از نیروی انسانی و تجهیزات می باشد. ایمنی به طور صد درصد و مطلق وجود ندارد، به همین جهت ایمنی حفاظت نسبی در مقابل خطرات می باشد. در استاندارد ISO 8402 واژه ایمنی به صورت زیر تعریف می شود:

«حالتی که در آن احتمال خطر، آسیب یا خسارت مادی، به میزان قابل قبول محدود شده باشد»

مخاطبان دوره ایمنی عمومی:

1- مدیران HSE

2- کارشناسان و کارمندان واحد های مرتبط با HSE در سازمان ها

3- دانشجویان و علاقه مندان رشته های مهندسی و رشته های مرتبط با HSE

سرفصل دوره ایمنی عمومی:

1- تعاریف و اصطلاحات در ایمنی عمومی:

• بهداشت: علم و یا هنر تامین بالاترین سطح سلامت نیروی کار، حفظ و ارتقاء سلامتی آنان
• ایمنی: میزان درجه فرار از خطر و یا در امان بودن از ریسک خطر
• محیط زیست: کلیه عناصر و عوامل بیرونی زنده و غیر زنده که موجودات زنده را در بر گرفته و بر حیات آنها اثر می گذارد.

2- بهداشت حرفه ای:

اهداف بهداشت حرفه ای تامین، حفظ و ارتقاء وضعیت جسمی، روانی و اجتماعی کارکنان، پیشگیری از بروز بیماریها و حوادث و تطبیق شرایط کار با انسان به منظور کاهش اثرات سوء شغل بر سلامت شاغلین می باشد.

3- محیط زیست:

آلودگی های محیط زیستی شامل: آلودگی آب، خاک و هوا می باشد.

4- مهندسی ایمنی صنعتی:

مقررات یا نظامی که برای کاهش وقوع حوادث از طریق حذف یا کنترل خطرات بکار می روند.

• مزایای ایمنی برای کارگر
  • افزایش روحیه
  • کاهش فشار کار
  • کاهش جراحات و صدمات
  • و …
• مزایای ایمنی برای کارفرما
• کاهش حوادث
• افزایش کیفیت محصول
• افزایش کارایی کارکنان
• و …

5- مفاهیم اولیه در ایمنی عمومی:

• خطر:HAZARD  شرایطی که دارای پتانسیل صدمه به افراد، آسیب به محیط زیست، خسارت به تجهیزات و دارایی ها می باشد.
• رویداد :INCIDENT  اتفاقی که منجر به یک حادثه شده و یا پتانسیل منجر شدن به یک حادثه را دارد.
• حادثه ACCIDENT: رویداد ناخواسته ای که منجر به جراحت، صدمه و یا آسیب به جان، مال و سرمایه شده که انجام و یا ادامه طبیعی یک فعالیت را مختل می‌سازد.اثرات حادثه
• شبه حادثه
• بیماری شغلی
• حد مجاز 8 ساعته
• ریسک
• بحران
• وضعیت اضطراری
  • حریق یا انفجار
  • نشت گاز
  • نشت یا سر ریز شدن مخازن مایع
  • و …

6- اثرات و پیامد های حوادث:

اثرات به دودسته اثرات مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می شوند. اثرات مستقیم شامل: جایگزینی پرسنل به جای مصدومین و هزینه های پزشکی می باشد. اثرات غیرمستقیم شامل: توقف کار، کاهش سرعت کار، کاهش بازده کاری و … می باشد.

7- شرایط بحرانی و وضعیت اضطراری:

شرایط بحرانی شامل: حریق، نشت گاز، نشت یا سر ریز شدن مخازن مایع و واژگون شدن تانکرهای مواد شیمیایی می باشد.

8- واکنش در شرایط اضطراری:

این واکنش شامل: تماس با واحد ایمنی، تماس با واحد آتشنشانی و… می باشد.

9- خطرات و عوامل زیان آور محیط کار:

عوامل فیزیکی، عوامل شیمیایی، عوامل بیولوژیکی و ارگونومیکی در این دسته جای میگیرند.

10- علل و عوامل بروز حادثه:

90 درصد حوادث شغلی به علت اعمال نا ایمن از جمله آموزش ناکافی و کمبود نظارت می باشد و 10 درصد حوادث به علت شرایط ناایمن مثل عوامل محیطی رخ می دهد.

11- نقش ما در پیشگیری از حوادث:

به مکان های ممنوعه وارد نشوید، مشکل و ایراد دستگاه را به سرپرست اطلاع دهید، از پرت کردن اشیاء از ارتفاع به پایین خود داری کنید و…

• خطا های انسانی
  • بی توجهی و سهل انگاری
  • عدم وجود آموزش کافی
  • عدم وجود دستورالعمل های ایمنی
  • و …

12- حریق و روش های اطفای آن:

حریق عبارتست از سوختن مواد سوختنی یا آتشی ناخواسته و در لحظه وقوع از کنترل خارج شده که معمولاً با دود و حرارت و نور توأم است. روشهای اطفا حریق شامل: محروم کردن، خفه کردن و خنک کردن است.

13- مثلث حریق:

مثلث حریق شامل: سوخت، گرما و اکسیژن است.

14- کپسول های اطفاء حریق:

کپسول های اطفاء حریق برای استفاده در شرایط اضطراری با هدف اینکه بتوانند در مراحل اولیه شروع حریق آن را اطفاء و از توسعه آن جلوگیری کنند بکار می روند.

• کپسول های آب و گاز
• کپسول های دی اکسید کربن (CO2)
• کپسول های نوع فوم (کف)

15- طبقه بندی حریق:

کلاس نوع A  شامل حریق مواد جامد، کلاس نوع B شامل حریق مایعات و گازهای قابل اشتعال و کلاس نوع C شامل حریق تجهیزات برقی و الکتریکی می باشد.

16- موارد استفاده کپسول های اطفاء حریق و نحوه استفاده آنها:

کپسول های آب و گاز جهت خاموش کردن حریق های ناشی از جامدات یعنی گروه A بکار می‌روند. کپسول های 2CO جهت خاموش کردن حریق های ناشی از مایعات، گازها و تجهیزات الکتریکی است.

17- تجهیزات حفاظت فردی (PPE):

شامل کفشهای ایمنی، وسایل حفاظت ازسر، وسایل حفاظت شنوایی و … می باشند.

18- خطرات مهم در کارهای صنعتی:

• خطرات الکتریکی
  • تماس با جریان برق جاری در پانل ها
  • نگهداری نامناسب و ناایمن ازابزار، تجهیزات و سیم ها
  • استفاده از ابزار، تجهیزات و کابل های فرسوده و معیوب
  • و …
• خطرات کار در ارتفاع
• خطرات سقوط اغلب در مکانهایی که ساخت و ساز در آنجا انجام می شود اتفاق می افتد.
• تماس با خطوط و کابلهای برق
• واژگونی
• سقوط بار
• و …
• بیش از 20 درصد حوادث مرگ و میر  ناشی از جرثقیل، به دلیل برخورد جرثقیل در اثر واژگون شدن یا نقص فنی جرثقیل می‌باشد.
• خطرات تجهیزات لیفتینگ و بار برداری (جرثقیل)
• و …

19- نکات ایمنی کار در ارتفاع:

• از تجهیزات ایمنی فردی استفاده نمایید
• فقط از مسیر های اصلی و علامتگذاری شده استفاده نمایید
• به اجسام و قطعات آهنی در مسیر توجه نمایید
• و …

20- خطرات تجهیزات باربرداری (جرثقیل):

• کلیه زنجیر ها و کمربندهای مهار بار قبل از استفاده می‌بایست بازرسی شوند و از ایمن بودن آنها اطمینان حاصل شود.
• کمربندها و زنجیرهای مهار بار می‌بایست جهت نشان دادن ظرفیت، تگ یا برچسب داشته باشند.
• کلیه زنجیرها وحلقه های مهار بار می بایست برچسب های خوانا داشته باشند.
• و …

21- تجهیزات لیفتینگ:

سیم بکسل، تسمه ها، زنجیر ، تسمه های مصنوعی و…

22- خطرات وسایل نقلیه و تجهیزات سنگین:

• گیر کردن در داخل یا زیر تجهیزات
• قرار گرفتن بین دو جسم
• موقعیت نامناسب قرارگیری شخص (خارج از دید راننده)
• و …